| Consonants
|
| IPA |
Bengali |
Examples |
ISO 15919 |
English Approximation
|
| b
|
ব |
বালি |
b |
abash
|
| bʱ[1]
|
ভ |
ভীরু |
bh |
clubhouse
|
| d[2]
|
দ |
দাম |
d |
deal (dental), Indian the
|
| dʱ[2]
|
ধ |
ধারা |
dh |
redhead (dental), Indian that
|
| ɖ[2]
|
ড |
ডুমুর |
ḍ |
American bird
|
| ɖʱ[2]
|
ঢ |
ঢোল |
ḍh |
American birdhouse
|
| d͡ʒ
|
জ, য[3] |
জল যবন |
j |
hedge
|
| d͡ʒʱ
|
ঝ |
ঝাউ |
jh |
hedgehog
|
| ɡ
|
গ |
গম |
g |
agate
|
| ɡʱ
|
ঘ |
বাঘা |
gh |
loghouse
|
| ɦ
|
হ, ঃ[4] |
মহান বাঃ |
h |
behind
|
| h
|
head
|
| k
|
ক |
কলম |
k |
scan
|
| kʰ
|
খ, ক্ষ |
শাখা, ক্ষমা |
kh |
can
|
| l
|
ল |
মালিনী |
l |
leaf
|
| m
|
ম |
মানুষ |
m |
much
|
| n
|
ন, ণ |
নীলা ,বাণ |
n |
not
|
| ŋ
|
ঙ, ং |
বাঙালি অংশ |
ṅ |
sing
|
| p
|
প |
পাকা |
p |
span
|
| pʰ[5]
|
ফ |
ফল |
ph |
pin
|
| r[6]
|
র, র্ক, (র্), ্র |
বিরাম, তর্ক, শ্রম |
r |
American atom or ring (tapped or trilled)
|
| ɽ
|
ড়, ঢ় |
বড় দৃঢ় |
ṛ |
American larder
|
| s
|
স |
সেলাম |
s |
sue
|
| ʃ
|
শ, ষ, স |
মশা ষাট সময় |
ś |
shoe
|
| t[2]
|
ত, ৎ |
তমাল উৎস |
t |
get (dental), Indian think
|
| tʰ[2]
|
থ |
থাবা |
th |
tub (dental), Indian thought
|
| ʈ[2]
|
ট |
বট |
ṭ |
American part
|
| ʈʰ[2]
|
ঠ |
কাঠুরে |
ṭh |
American partake
|
| t͡ʃ
|
চ |
মুচি |
c |
catch
|
| t͡ʃʰ
|
ছ |
ছাগল |
ch |
choose
|
| Marginal consonants
|
| β[1]
|
ভ |
ভিসা |
v |
very
|
| j
|
য়[7] |
নয়ন |
y |
yes
|
| ɸ[5]
|
ফ |
ফ্যান |
f |
find
|
| w[8]
|
ও, উ |
ওয়াদা, উইলিয়াম |
v |
will
|
| z
|
জ, য[3] |
জাকাত যিয়ারত |
z |
zip
|
| ɳ[9]
|
ণ[10] |
বাণ |
ṇ |
American burn
|
|
| Vowels
|
| Monophthongs
|
| IPA |
Bengali |
Examples |
ISO 15919 |
English Approximation
|
| ɔ
|
অ, প |
অমর |
a |
off
|
| a
|
আ, পা |
আঙ্গিনা |
ā |
Australian father, RP cut
|
| æ[11]
|
অ্যা, প্যা, এ, পে |
ত্যাগ খেলা |
ae/æ |
trap
|
| i
|
ই, পি, ঈ, পী |
দিন দীন |
i |
beat
|
| u
|
উ, পু, ঊ, পূ |
কুল কূল |
u |
cool
|
| e
|
এ, পে |
মেদিনী |
ē |
Scottish may
|
| o
|
ও, পো, অ, প |
ওজন অঙ্কুর |
ō |
story
|
| ◌̃ |
ঁ |
ইঁদুর |
ঁ |
nasal vowel ([ã], [õ], etc.)
|
| Semivowels
|
| e̯[7] |
য় |
খায় |
ẏ |
Similar to very
|
| i̯[7] |
ই |
ভাই |
i |
happy
|
| o̯[8] |
ও |
যাও হাওয়া |
ō |
Similar to look
|
| u̯[8] |
উ |
ঝাউ |
u |
too
|
| Diphthongs
|
| ii̯ |
িই |
নিই |
ii |
tea
|
| iu̯ |
িউ |
বিউভোল |
iu |
ew
|
| ei̯ |
েয় |
দেয় |
ēi |
RP bay
|
| eu̯ |
েও |
ঢেও |
ēu |
Roughly like go in some dialects of English[12]
|
| æe̯ |
্যায় |
ন্যায় |
aeẏ/æẏ |
No English equivalent
|
| ai̯ |
াই |
পাই |
āi |
Buy
|
| ae̯ |
ায় |
পায় |
āẏ |
Similar to Hi
|
| au̯ |
াউ |
পাউ |
āu |
How
|
| ao̯ |
াও |
পাও |
āō |
Similar to How
|
| ɔe̯ |
◌য় |
নয় |
aẏ |
No English equivalent
|
| ɔo̯ |
◌ও |
নও |
aō |
No English equivalent
|
| oi̯ |
োই |
দোই |
ōi |
Similar to boy
|
| oo̯ |
োও |
দোও |
ōō |
Indian no
|
| ou̯ |
ৌ |
নৌকা |
ōu |
goal
|
| ui̯ |
ুই, ূই |
ধুই |
ui |
booyah; Gruyère
|
| Suprasegmentals
|
| IPA |
|
| ˈ
|
primary stress (placed before stressed syllable)[13]
|
| ˌ
|
secondary stress (placed before stressed syllable)[13]
|
| ː
|
doubled consonant
|
|