Abstract

ทฤษฎีการกินอาหารของสัตว์คาดการณ์ไว้ว่าผู้บริโภคแบบไม่จำเพาะสามารถเปลี่ยนแปลงชนิดของอาหาร ในขณะที่ผู้บริโภคแบบจำเพาะจะเลือกชนิดของอาหารในการกิน ความสัมพันธ์ระหว่างพืชและพาหะถ่ายเรณูเป็นระบบที่เหมาะสมในการทดสอบการคาดการณ์ดังกล่าว เนื่องจากดอกไม้มีการเปลียนแปลงตามฤดูกาล ดังนั้นพาหะถ่ายเรณูที่มีช่วงชีวิตยาวจึงจำเป็นต้องเปลี่ยนทรัพยากรที่ใช้ไปตามฤดูกาล นอกจากนี้ การออกดอกของพืชมีหลากหลายรูปแบบ เริ่มจากพืชที่ออกดอกจำนวนน้อยในระยะเวลานาน (steady-state plant) ไปจนถึงพืชที่ออกดอกจำนวนมากแต่ในระยะเวลาสั้น (big-bang plant) ผู้วิจัยได้ประเมินว่าค้างคาวกินน้ำต้อยโลกเก่าตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมของดอกไม้ที่เปลี่ยนแปลงไป โดยการตรวจสอบอาหารของค้างคาวตลอดทั้งปี การเก็บข้อมูลภาคสนามในภาคใต้ของประเทศไทย ใช้ระยะเวลา 15 เดือน โดย (1) บันทึกการออกดอกของพืชจำนวน 6 ชนิดที่อาศัยค้างคาวในการถ่ายเรณู (2) ประเมินอาหารของค้างคาวกินน้ำต้อยจำนวน 7 ชนิด ตามที่คาดการณ์ไว้ ค้างคาวที่กินอาหารแบบไม่จำเพาะ เช่น ค้างคาวเล็บกุด (Eonycteris spelaea) มีการเปลี่ยนแปลงชนิดอาหารและใช้พืชทั้งแบบ big-bang และ steady-state ในขณะที่ค้างคาวที่กินอาหารแบบจำเพาะ เช่น ค้างคาวหน้ายาว (Macroglossus minimus และ M. sobrinus) เลือกกินพืชแบบ steady-state เพียงหนึ่งหรือสองชนิดตลอดทั้งปี ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าค้างคาวที่มีขนาดใหญ่สามารถบินได้ไกลกว่าค้างคาวที่มีขนาดเล็ก จึงค้นหาทรัพยากรแบบ big-bang ได้ดีกว่า ในขณะที่ค้างคาวขนาดเล็กเลือกใช้ทรัพยากรที่คาดการณ์ได้ การศึกษาในครั้งนี้ สนับสนุนทฤษฎีที่ว่าผู้บริโภคแบบไม่จำเพาะมีความยืดหยุ่นของชนิดอาหาร ในขณะที่ผู้บริโภคแบบจำเพาะจะเลือกเฉพาะอาหารที่บริโภคเป็นประจำ ถึงแม้ว่าอาหารชนิดอื่นจะมีจำนวนมากกว่าก็ตาม นอกจากนี้ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่ารูปแบบการออกดอกของพืชและจำนวนชนิดของทรัพยากรที่พาหะถ่ายเรณูใช้ มีผลต่อความถี่และความสม่ำเสมอในการมาเยือนดอกไม้ ทั้งนี้ผู้วิจัยมีความเห็นว่าความสัมพันธ์ดังกล่าวอาจมีอิทธิพลต่อการไหลของยีนภายในสภาพแวดล้อมของดอกไม้ที่มีการเปลี่ยนแปลงไป.